De reden waarom mensen met fibromyalgie sneller overprikkeld zijn

Drukte, licht, geluid, geuren; het kan me soms behoorlijk uitputten. En ik weet: ik ben niet de enige met fibromyalgie die daar last van heeft. Velen hebben er namelijk last van dat ze sneller overprikkeld zijn. Hoewel dit erg lastig kan zijn is het ook goed te verklaren. Hoe het zit met prikkels, fibromyalgie en waarom je sneller overprikkeld raakt deel ik graag met je.

De reden waarom mensen met fibromyalgie sneller overprikkeld zijn

Eerder schreef ik al een artikel over fibromyalgie en HSP (high sensitive person). HSP gaat ook gepaard met gevoeligheid voor prikkels maar toch is niet iedereen die overgevoelig is voor prikkels ook een HSP’er. Er zijn namelijk meerdere aandoeningen waarbij prikkels moeilijker verwerkt worden maar wat niet direct gelinkt is aan HSP, zoals: autisme, NAH (niet aangeboren hersenletsel), fibromyalgie en andere lichamelijke aandoeningen en psychische stoornissen.

Het verschil tussen interne en externe prikkels

Er zijn twee soorten prikkels: interne en externe prikkels. Interne prikkels is wat je van binnenuit ervaart: zoals pijn, gedachten, emoties, stress en alles wat in je lichaam gebeurt. Externe prikkels zijn de dingen van buitenaf, zoals: licht, geluid, smaak, geuren, drukte, temperatuur en tast.

Je kunt last krijgen van overprikkeling als je meer prikkels/informatie binnenkrijgt dan je hersenen kunnen verwerken. Het gevolg hiervan kan zijn dat je (extreem) vermoeid raakt, informatie niet meer kunt opnemen, emotioneel wordt of zelfs geïrriteerd raakt.

Het feit dat mensen met fibromyalgie sneller last hebben van prikkels komt voornamelijk voort uit het feit dat er veel interne prikkels worden ervaren. Gezien pijn vrijwel altijd aanwezig is (wat ook gezien wordt als prikkel) kun je je voorstellen dat dit het lichaam veel energie kost. Ook kun je door (chronische) vermoeidheid sneller overprikkeld raken omdat je dan minder kunt opnemen.

Juist doordat mensen met fibromyalgie al veel inleveren door pijn en vermoeidheid, kun je ook sneller overprikkeld raken. Het lichaam heeft daardoor namelijk minder prikkels nodig om tot de max te komen.

Gevolgen van overprikkeling

Overprikkeling kan erg belastend zijn. Je krijgt meer informatie binnen dan dat verwerkt kan worden wat ervoor kan zorgen dat er een ‘error’ ontstaat. Daarnaast kan het gepaard gaan met:

• (Extreme) vermoeidheid: je hebt een aantal dagen nodig om bij te komen van overprikkeling. Wellicht heb je meer behoefte aan rust, slaap je meer en heb je geen behoefte aan externe prikkels zoals mensen om je heen of geluiden.
• Prikkelbaar, emotioneel: je kunt minder hebben, je hebt het gevoel dat je om het minste in tranen kan uitbarsten, je hebt last van stemmingswisselingen en je zit niet echt lekker in je vel.
• Een vol hoofd: je hebt het gevoel dat je hoofd vol zit, je hebt meer moeite met keuzes maken, je ervaart stress, concentreren en onthouden gaat minder goed.
• Lichamelijke klachten: toename van pijnklachten en hoofdpijn.

Hoe overprikkeling zich uit is bij iedereen anders. Ook verschilt het van persoon tot persoon hoe snel en waardoor je overprikkeld raakt; de één is na een verjaardag al helemaal uitgeput terwijl de ander dit ervaart na een dag in een drukke stad.

Hoe leer je er mee omgaan?

Het wil niet zeggen dat als je snel overprikkeld bent, je jezelf thuis moet opsluiten om dit te voorkomen. Wat wel kan helpen is om te leren hoe je er het beste mee om kunt gaan, onderstaande tips kunnen daarbij helpen:

1. Ontdek wat jij aankunt

Als je weet wat jij aankunt en waar jouw grenzen liggen is het ook makkelijker om vóór dat je overprikkeld raakt aan de bel te trekken. Of je plannen zo in te delen dat je tussendoor tijd hebt voor jezelf of bijvoorbeeld een halve dag de stad in gaat in plaats van een volledige dag.

2. Herken de signalen

Door te herkennen wanneer je tegen overprikkeling aanzit kun je er voor kiezen om even tijd voor jezelf te nemen, je af te zonderen (ga bijv. even naar het toilet en doe wat ademhalingsoefeningen) of naar huis te gaan (als die mogelijkheid er is).

3. Neem voldoende tijd voor jezelf

Rust en ontspanning helpen je om prikkels te verwerken en even tot jezelf te komen. Plan deze momenten dus ook bewust en voldoende in zodat je tijd hebt om te ontprikkelen. Je kunt bijvoorbeeld gaan mediteren, focussen op je ademhaling of slapen.

Lees ook: Ontspannen met fibromyalgie, 17 manieren voor meer rust in je leven >>

4. Let op als je erg moe bent

Wanneer je last hebt van vermoeidheid kun je het beste geen grote activiteiten plannen. Ikzelf merk dat ik door vermoeidheid vaak minder kan hebben en veel sneller overprikkeld raak. Je kunt op zo’n moment beter iets afzeggen of verzetten dan moe iets te ondernemen en uiteindelijk overprikkeld raken.

5. Zorg dat je geaard bent

Aarden kan je helpen om letterlijk steviger op de grond te staan en minder last te ervaren van andermans energie. Stamp even met beide voeten op de grond en zorg er bijvoorbeeld voor als je zit, dat je beide voeten op de grond hebt staan.

6. Neem oordoppen mee

Zorg ervoor dat je altijd oordoppen of watjes in je tas hebt zodat je je beter kunt afsluiten van (harde) geluiden. Een noice canceling headphone kan ook erg prettig zijn. Door dit altijd bij je te hebben kun je je altijd en overal toch deels afsluiten van prikkels.

Ook interessant: 10 Hulpmiddelen die mijn leven met fibromyalgie makkelijker maken >>

7. Plan een rustdag

Heb je een drukke dag vol prikkels gehad? Probeer er dan voor te zorgen dat je de dag daarna een rustdag plant zodat je ook weer even helemaal tot jezelf kunt komen.

8. Ga de natuur in

Als je overprikkeld bent kan het heerlijk zijn om lekker in een bos te lopen of op het strand. De natuur heeft veelal een rustgevende werking en kan je helpen om je hoofd leeg te maken. Daarnaast kan een fijne wandeling je goed doen en helpt dit om stress los te laten.

9. Kies voor jezelf

Het is niet onbeleefd om eerder van een verjaardag weg te gaan, een afspraak af te zeggen of aan te geven dat je liever geen dessert meer eet in een restaurant maar graag naar huis wilt. Het is noodzakelijk en een manier om goed voor jezelf te zorgen. Bewust voor jezelf kiezen kan je helpen om overprikkeling te voorkomen.

En mocht je hier nou moeite mee hebben, eerder schreef ik een blog waarom aan jezelf denken niet egoïstisch is! Wellicht heb je daar wat aan :).

Sneller overprikkeld door fibromyalgie

Mij heeft deze kennis over prikkels veel duidelijkheid gebracht. Nu ik weet hoe het werkt met interne prikkels begrijp ik ook beter waarom ik sneller last heb van overprikkeling en klinkt het allemaal heel logisch. Tegelijkertijd helpt dit me om beter met prikkels om te gaan waardoor ik minder vaak volledig overprikkeld op bed lig.

Ik hoop dat dit blogbericht jou ook wat meer duidelijkheid heeft gegeven over waarom mensen met fibromyalgie sneller overprikkeld zijn en dat je met de tips vooruit kunt.

Hoe zorg jij ervoor dat je overprikkeling bij fibromyalgie kunt voorkomen? En als je wel overprikkeld bent, wat helpt je dan om te ontprikkelen? Laat het weten in een reactie zodat we van elkaar kunnen leren!