Weet je waar ik nou écht goed in ben? In pleasen. Niet dat ik er wat aan heb of dat het in mijn voordeel werkt, maar ik ben er wel goed in ;). Even zonder grappen: pleasgedrag is iets wat mij enorm in de weg zit. Een tijd terug kwam ik tot de conclusie dat dit gedrag meer invloed heeft op mijn welzijn dan ik verwacht had. En dat was best confronterend. Pleasen remt me af, kost me enorm veel energie en zorgt ervoor dat ik mijn eigen behoefte vrijwel altijd links laat liggen. Niet iets wat me verder helpt dus. Omdat ik weet dat meer mensen met fibromyalgie pleasers zijn, wil ik graag mijn ervaring en hoe ik er mee omga delen.
Wat is pleasegedrag en wanneer ben je een pleaser?
Pleasegedrag houdt in dat je continu doet waarvan je denkt wat anderen van je verwachten. Je houdt voornamelijk rekening met de ander en zet je eigen behoefte daarvoor opzij.
Zoals je hoort zit in pleasegedrag en pleasen of het zijn van een pleaser het woord ‘please’ wat in het Nederlands ‘alsjeblieft’ betekent. Je bent dus op zoek naar iets van een ander, je wil iets, maar gaat daarbij voorbij aan wat je zelf het liefste wil.
Pleasegedrag kan verschillende oorzaken hebben:
- Je bent bang om afgewezen te worden
- Angst om alleen over te blijven omdat anderen je laten vallen als je niet doet waarvan je denkt dat zij van je willen
- Bang voor kritiek, discussie of ruzie
- Je vindt het moeilijk jezelf belangrijk te maken en voldoet liever aan de wens van een ander
- Je wil dat anderen je aardig vinden
Als ik naar mezelf kijk begrijp ik goed waar het pleasegedrag vandaan komt. Ik ben opgegroeid met een depressieve moeder en hoewel ik toen niet het idee had een moeilijke jeugd te hebben, realiseer ik me steeds vaker dat mijn jeugd wel degelijk sporen heeft aangericht.
Het is niet dat ik het mijn moeder kwalijk neem – zij deed alles met de beste bedoelingen – maar het is wel zo dat ik overlevingsstrategieën heb ontwikkeld om mijn jeugd zo goed mogelijk door te kunnen komen.
Door altijd maar te doen waarvan ik dacht dat verwacht werd, door altijd maar lief en aardig te zijn en mezelf aan de kant te zetten kon ik mijn moeder – in mijn ogen – tevreden houden en werd de rust bewaard.
Hoewel dat toen blijkbaar geholpen heeft, is het nu iets wat me enorm belemmerd. Ik loop hier tegenaan in mijn relatie, maar ook in vriendschappen en in mijn werk. En dat is lastig. Want ik mag de overtuiging uit mijn jeugd loslaten.
Hoe pleasen mijn gedrag beinvloed
Wat ik me een tijd terug realiseerde is dat ik 9 van de 10 keer echt geen idee heb wat ik zelf wil. Ik ben zo gewend om in te spelen op de behoefte van anderen en altijd maar ja en amen te zeggen dat ik kwijt ben geraakt wat ík het liefste wil. Die bewustwording was behoorlijk pijnlijk kan ik je zeggen.
Als iemand me vraagt wat ik wil, is mijn antwoord standaard: “maakt niet uit, doe maar wat jij wil!” En vaak maakt het me ook niet uit, maar dat heeft vooral te maken met dat ik niet weet wat ik zou willen. Daarbij: als de ander kiest, weet ik zeker dat het voor diegene prima is en dat is voor mij het belangrijkste.
Maar ook als iemand me vraagt of ik tijd heb of zin heb om iets te doen, voel ik echt een steek als ik nee wil zeggen. Wat zal de ander denken? Wordt diegene nu boos op mij? Diegene wil graag iets doen dus dan moet ik wel ‘ja’ zeggen, het is toch ook lief dat ik gevraagd wordt?
Dat kan zover gaan, dat ik er misselijk van wordt en ervan moet huilen. Omdat ik het zo verdomd moeilijk vindt om voor mezelf te kiezen.
De reden dat ik een pleaser ben is dus vooral: angst dat anderen me zullen verlaten of boos op me worden of dat er onenigheid ontstaat.
Pleasen brengt me nergens dan alleen verder weg van mezelf
Het pleasegedrag zit zó in mijn systeem, dat het mijn normale manier van reageren is geworden. Vaak merk ik het niet eens op en gebeurt het automatisch. Dit betekent dus dat het voor mij standaard is dat ik mezelf wegcijfer.
Pleasen brengt me dus vooral verder weg van mezelf en van mijn behoefte. En heel eerlijk? Dit opschrijven doet echt zeer en is enorm confronterend.
Ik wil juist staan voor wie ik ben, mijn eigen koers varen, keuzes maken die bij me passen. Maar het lukt me (nog) niet, al ben ik hard aan het werken om dit te veranderen. Want het dient me niet meer. Als kind heeft het me misschien wat opgeleverd, maar nu ik volwassen ben mag ik dit loslaten.
Want wat als anderen boos worden vanwege de keuzes die ik maak? Wat als anderen me afwijzen omdat mijn keuzes of mening niet bij hen passen? Wat als anderen me niet meer aardig vinden?
Ja, dat is dan jammer. Als ik niet bij ze pas op de manier zoals ik echt ben, ben ik ze liever kwijt dan rijk. En dit kan ik nu heel makkelijk en vanuit ratio opschrijven, maar in de praktijk blijkt dat toch lastiger te zijn 😉 . Want ik wéét dit, maar het doen is toch net wat lastiger.
Door pleasegedrag doe ik veel wat ik niet wil doen
Doordat ik me een tijd terug zo bewust werd van mijn gedrag, realiseerde ik me ook dat ik veel doe wat ik helemaal niet wil. Vroeger zei ik ook altijd: “als iemand je iets vraagt dan doe je dat gewoon”, en dat voelde ik ook echt zo. Dat was mijn overtuiging – en blijkbaar is het dat nog steeds.
Doordat ik zo aan het pleasen ben, zeg ik alsmaar ‘ja’, doe ik dingen voor anderen die ik helemaal niet wil, vul ik in waarvan ik denk dat verwacht wordt en doe ik heel erg mijn best om binnen de kaders van anderen te passen. Dit zorgt ervoor dat ik niet bij mijn eigen behoeftes kom, maar continu bezig ben met de ander.
Of vooral: bezig ben met ervoor te zorgen dat ik niet wordt afgewezen, mensen niet boos op me worden en me aardig vinden.. auw.
Hoe ga ik er nu mee om om pleasen te verminderen?
Zoals ik al benoemde zit pleasen echt intens in mijn systeem en is het niet iets wat ik zomaar even aanpak en oplos. Wel ben ik als eerste stap begonnen met het opmerken van wanneer ik nou eigenlijk dit gedrag toepas.
En weetje? Ik realiseerde me dat ik het zelfs bij onze hond Milo ervaar. Heel confronterend was dat.
Ik had Milo mee naar boven genomen en hij zat op bed te wachten tot ik erbij kwam liggen. Voordat ik in bed ging liggen wilde ik nog even naar de wc en mijn trainingsbroek aandoen. Ineens realiseerde ik me dat ik gewoon aan het haasten was omdat Milo lag te wachten. Wat erg! Nu kan ik er om lachen, maar toen ik dat realiseerde kon ik wel door de grond zakken. 😉
Het stuk bewustwording is inmiddels een stuk beter. Ik merk steeds vaker op wanneer ik iets doe vanuit pleasegedrag. Nu probeer ik ook steeds vaker mijn eigen keuzes te maken en bewust aan te geven wat ík wil.
Mijn vriend en ik hebben veel gepraat over dit onderwerp en checkt ook regelmatig bij me: “wil je dit echt? Of wil je liever iets anders?”. Dat is heel fijn, want het helpt me wel om echt even bij mezelf te voelen waar mijn behoefte ligt. Ook laat hij keuzes vaker aan mij over.
Verder probeer ik regelmatig bij mezelf in te checken als ik keuzes wil maken om te voelen wat ik nou eigenlijk wil. Omdat ik – zoals ik eerder benoemde – realiseerde dat ik vaak geen idee heb wat ik eigenlijk wil. Door hier bewust mee om te gaan en even naar binnen te keren lukt het me steeds beter om te voelen welke keus het beste voelt en deze vervolgens ook aan te geven.
Realiseer je dit even
Waar ik mezelf vaak aan herrinner en wat ik jou ook wil meegeven: jouw leven draait om jou. Jij mag de keuzes maken die voor jou het beste zijn, ongeacht wat anderen daarvan vinden. Jij mag doen wat het fijnste is voor jou, ook als dit niet past bij een ander.
Jij mag jouw leven vormgeven op jouw manier, ‘ja’ zeggen als het goed voelt en ‘nee’ zeggen als het niet bij je past. Jij bent de belangrijkste persoon in jouw leven en als mensen je afwijzen omdat jij doet wat het beste is voor jou, kun je ze maar beter loslaten.
Continu jezelf aanpassen aan anderen is dodelijk vermoeiend. Het zorgt voor stress, je gaat voorbij aan je eigen behoefte en je doet er zowel jezelf als de ander geen plezier mee.
Mensen die om jou geven hebben ook het liefst dat je straalt, dat je staat voor wie je bent en dat je jouw leven vormgeeft op jouw manier. Oefen stap voor stap met het luisteren naar jouw behoeften. Jij bent het waard om jezelf op één te zetten.
En yep; dit is meteen ook een reminder voor mezelf 😉
Pleasen maakt jouw leven niet fijner – alles behalve
Zoals je merkt: voor mij is het ook nog iets waar ik mee bezig ben. Maar ik weet hoe fijn het kan zijn om dingen te lezen die herkenbaar zijn. Zonder er meteen iets leerzaams uit te hoeven halen. Weten dat je niet de enige bent kan helend zijn en kan helpen om een stap vooruit te zetten.
Dat hoop ik dus ook te bereiken met deze blog. Je bent niet alleen. En ik wil je uitnodigen om samen met mij stappen te zetten om pleasegedrag los te laten en jouw leven te gaan vormgeven op een manier die helemaal bij jou past. Dat verdien je.