Het is deze maand alweer 7 jaar geleden dat ik thuis kwam te zitten met een burn-out. Een donkere periode die enorm intens en zwaar is geweest. Maar ook een periode die heeft gezorgd voor verandering die noodzakelijk was. In deze blog neem ik je mee in hoe het zo ver is kunnen komen, wat me geholpen heeft tijdens mijn herstel en wat ik ervan heb geleerd.
1,5 jaar voor mijn burn-out wist ik al: dit gaat de verkeerde kant op
Voor mij en mijn omgeving kwam mijn burn-out in 2017 denk ik niet per se als iets onverwachts. Als ik terugkijk naar deze periode had ik het 1,5 jaar daarvoor al kunnen zien aankomen. In deze blog van januari 2018 deel ik uitgebreid hoe het zover heeft kunnen komen maar ik zal het hier beknopt even samenvatten.
In februari 2015 haalde ik mijn diploma voor persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg. Omdat ik niet direct een baan kon vinden, werkte ik extra bij mijn bijbaan als servicebalie medewerker bij Karwei. Twee maanden later leerde ik Youri kennen en dat werd al vrij snel serieus.
Weer twee maanden later, in juni, werd ik gebeld door de teamleider van mijn oude stageplek waar ik 1,5 jaar stage had gelopen. Met de vraag of ik interesse had in een baan van 21 uur. En dat had ik. Ik combineerde mijn werk in de gehandicaptenzorg met mijn bijbaan bij Karwei waar ik 2 avonden en in het weekend werkte.
De zomer van 2015 was druk: ik werkte zowel extra in de gehandicaptenzorg als bij Karwei en daarnaast had ik natuurlijk een nieuwe relatie waar veel tijd in gestoken werd. Het is in de zomer van 2015 al weleens voorgekomen dat ik na mijn werk in de zorg, doorging naar Karwei en daar huilend aan kwam omdat het allemaal teveel was. Maar zoals ik toen altijd deed, ging ik gewoon door.
Eind 2015 besloten Your en ik om samen te gaan wonen. Dat was vooral praktisch: als hij iets zou gaan zoeken in zijn woonplaats, zou hij alsnog vaak naar mij ‘moeten’ komen omdat ik niet in staat was om én te werken, én naar hem toe te rijden.
Op 30 december 2015 kregen we de sleutel van ons appartement in Weert – we waren door het dolle heen.
Maar daar begon het ook te wringen. Want hoewel ik stopte bij Karwei, werkte ik nog altijd 21 uur in de zorg (en vaak meer). Maar daarnaast moest ik ook ineens het huishouden doen, boodschappen doen, Milo uitlaten, de was bijhouden, koken.
En dat niet alleen: Youri en ik kende elkaar nog maar 8 maanden en kwamen kanten van elkaar tegen die we nog niet eerder hadden gezien.
Beiden communiceerden we weinig, dus dat ging vaak ook niet helemaal goed. Wat daar nog bij op kwam was dat ik enorm in gevecht was met fibromyalgie. Ik kon toen nog helemaal niet goed omgaan met mijn fysieke klachten én ik had een hoop onverwerkte trauma’s waar ik nog geen idee van had.
21 uur werken, een nieuwe relatie, een huishouden runnen en daarbij geen hulp vragen, grenzen aangeven of uitspreken wat ik nodig had, werd te veel.
Nadat we 10 maanden samenwoonden (begin november 2016) stortte ik in. Ik was alleen thuis, dacht na over het werk en kreeg spontaan een paniekaanval waarna ik meteen mijn moeder belde. Zij vertelde me: “Nathalie, ik denk dat je een burn-out hebt. Meld je maandag maar ziek en blijf maar een tijdje thuis.”
Dat deed ik – en ik ben nooit meer teruggekeerd op de werkvloer. Voor Youri en mij stond een hele pittige periode te wachten die onze relatie bijna niet kon dragen. Maar oh, wat heb ik hier intens veel van geleerd.
Oké, dit was niet per se beknopt, maar hé, nu snap je ook hoe het zo heeft kunnen lopen.
De belangrijkste lessen van mijn burn-out
Mijn burn-out was intens en het voelt ook echt als een donkere periode uit mijn leven. Maar ondanks dat zat het wel vol met lessen en leermomenten die ik niet had willen missen. Dit zijn er 7 van.
1. De wereld draait ook door zonder mij
Als ik er nu op terugkijk denk ik dat ik me onbewust veel te belangrijk heb gemaakt. Ik dacht echt dat als ik niet zou komen werken, of ‘nee’ zou zeggen op een extra dienst, alles zou instorten.
Maar ook wanneer het huis niet piekfijn in orde zou zijn, de was niet gewassen zou worden of ik niet op tijd boodschappen zou doen, het allemaal fout zou lopen.
Ik legde mezelf gigantische druk op en ging maar door. Ook al voelde ik aan de intense pijn en vermoeidheid dat het niet haalbaar was.
- Alleen vanuit de parkeerplaats met boodschappen naar de 3 verdieping? Geen probleem.
- Het huis stofzuigen omdat Youri dat verzaakt had? Doe ik.
- Een dienst overnemen terwijl alles in mij schreeuwt om rust: tuurlijk!
- Nog ‘even’ boodschappen doen na een drukke dag? On my way.
Ik word er gewoon verdrietig van als ik dit typ. Want man, wat heb ik het mezelf zwaar gemaakt.
De wereld draait ook door zonder mij: het werk zou zijn doorgegaan, het huis zou niet zijn ingestort door wat stof, ik had Youri mogen aanspreken op zijn taken, hulp vragen had me juist geholpen. Well.. dat is dus de les die ik heb geleerd.
2. Hulp vragen is helemaal oké
Als anderen mij om hulp vroegen zij ik zonder na te denken ‘ja’. Want mijn overtuiging was: “als anderen je iets vragen, dan doe je dat gewoon!” Maar zelf om hulp vragen? Dat deed ik niet. En daarmee maakte ik het mezelf onnodig enorm zwaar en moeilijk.
Ik was bang anderen te belasten, bang dat ze me irritant zouden vinden of boos zouden worden. En daarbij vond ik ook dat ik het allemaal alleen moest kunnen.
Kom op, ik was een jonge meid van 22 en moest toch gewoon zelf het bed op kunnen maken? Ik moest toch gewoon na een dag werken nog boodschappen kunnen doen, de hond uitlaten, koken en opruimen?
Inmiddels is dit 180 graden gedraaid en zegt Youri weleens grappend: “Ik lijk je bediende wel.” Haha!
Hulp vragen is helemaal oké, als je hiermee een ander belast is het aan de ander dit aan te geven. Jij mag vragen om hulp als dat nodig is, je hoeft het niet allemaal alleen te doen.
Lees ook: 7 Redenen waarom hulp vragen zo moeilijk is (+ fijne tips!) >>
3. Spreek uit wat je nodig hebt en verwacht
Ik verwachtte wel dat Youri kwam helpen met poetsen. Ik verwachtte ook dat collega’s zouden bijspringen als het te zwaar was. Ik verwachtte dat Youri zou vragen of ik hulp nodig had, verwachtte dat hij eens boodschappen zou doen.
Maar ik vroeg nergens om. Alleen werd ik vervolgens wel boos omdat niemand zag wat ik nodig had.
Dit zorgde voor irritatie op de werkvloer, irritatie tussen Youri en mij en vooral: heel veel opgekropte frustratie die zorgde voor meer pijn en minder energie.
Als ik nu iets wil of verwacht, geef ik dit aan. Ik benoem bij anderen wat mijn verwachtingen zijn, vraag als ik iets nodig heb, of benoem als ik zie dat iemand verantwoordelijkheden niet nakomt. Dit zorgt ervoor dat ik niet met onnodig veel frustratie rondloop en ook dat ik altijd met de ander op één lijn zit.
Heel fijn is dat!
4. Jij bent de belangrijkste persoon in je leven
Dit was voor mij wel even moeilijk om in te zien. Want het voelde absoluut niet zo. Ik wist niet beter dan dat ik anderen belangrijker maakte dan mezelf. Ik kwam niet eens op de tweede plaats, maar meer op de 10e.
Dit zorgde er ook voor dat ik niet goed voor mezelf zorgde, nauwelijks rust nam, niet voor mezelf opkwam of uitsprak wat ik nodig had. Ik vond mezelf niet belangrijk genoeg om deze keuzes voor mezelf te maken. Maar we weten nu allemaal waar dat naartoe heeft geleid 😉
Jezelf belangrijk durven maken is een proces. Een heel belangrijk proces wel te verstaan. Want echt: als jij leert om jezelf belangrijk te maken en keuzes leert maken die voor jou belangrijk zijn, gaan er dingen veranderen.
Je leert daardoor dat rust nemen geen tijdverspilling is, maar noodzakelijk. Dat jezelf ziek melden op het werk niet zwak is, maar je juist helpt om niet langdurig uit te vallen.
Je leert dat grenzen aangeven en hulp vragen niet egoïstisch is, maar hele fijne vaardigheden zijn om te beheersen. Het helpt je om jezelf voorop te stellen en daarmee goed voor jezelf te zorgen. Want echt, jezelf belangrijk maken daar is niets egoïstisch aan.
Vind je dit moeilijk? Lees dan het boek: Mag ik even mijn aandacht van Inger Strietman. Aanrader!
5. Trek je minder aan van anderen
Ik was altijd bezig met anderen: als ik me ziek meld, word mijn teamleider boos en zijn collega’s geïrriteerd. Als ik Youri om hulp vraag, ben ik hem vast tot last. Als ik mijn ouders vraag om in het huishouden te komen helpen, vinden ze dat denk ik vervelend.
Met alles wat ik deed, vroeg ik me af wat anderen ervan zouden vinden. Vaak klopte het niet eens, maar inmiddels weet ik ook dat het niet uitmaakt wat anderen vinden.
Tuurlijk is het niet de bedoeling om een grote aso te worden, maar dat snap je zelf ook wel (hoop ik ;). Ik leerde dat het niet belangrijk is om anderen tevreden te houden, maar dat het juist veel belangrijker is om mezelf tevreden te houden.
En ook dat is niet egoïstisch. Dat is zelfzorg. Weet je wat het is? Wat je denkt dat anderen denken, denk je zelf. Anderen denken vaak veel milder en liefdevoller over jou dan hoe jij denkt dat ze over je denken.
En daarbij: het doet er niet toe. Als je werkgever boos is omdat jij je ziek meldt is dat simpelweg zijn probleem. En ik wéét dat dat niet zo voelt, maar het is wel de waarheid.
Jij maakt je eigen keuzes, en hoe anderen hierop reageren is niet jouw verantwoordelijkheid.
6. Wees wat minder streng voor jezelf
Oh wat had ik hoge verwachtingen van mezelf. Oók toen ik eenmaal uitgeput thuis zat. Ik vond nog altijd dat ik op tijd moest opstaan, het huishouden moest bijhouden, alles zelf moest doen en ondertussen aan mijn blog moest blijven werken. Ik ‘moest’ enorm veel van mezelf, lukte dat niet? Dan had ik gefaald.
Oh man.. het doet me pijn om hieraan terug te denken en het enige wat ik voel is: ach meisje toch, leg de lat eens wat lager!
Geef jezelf de ruimte en kap eens met die 101 zelfopgelegde eisen en regels. Je bent goed zoals je bent en je doet wat je kunt.
7. Schakel een professional in als dat nodig is
Nadat ik al een tijdje thuis zat heb ik hulp gezocht. Ik ben toen bijna twee jaar bij een coach geweest waar ik elke 3-4 weken kwam voor een consult. Hier heb ik echt enorm veel aan gehad.
Hij hielp me mezelf beter te leren kennen en tijdens deze sessies leerde ik over kindpijn, trauma’s uit mijn jeugd en kwam ik dichter bij mezelf.
Ik vond het in eerste instantie moeilijk om hulp te zoeken (want ja, hulp vragen was niet echt mijn ding) maar ik zou het zeker aanraden als je in een burn-out zit. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen en iemand die regelmatig met je meedenkt, is echt heel erg fijn.
Het hielp me dingen meer in perspectief te plaatsen, gaf me handvatten en vertrouwen en dit is echt enorm waardevol en leerzaam geweest. Ook nu nog heb ik veel aan de sessies die ik toen heb gehad. Ik ben zelfs kort geleden nog een keer terug geweest omdat ik vastliep met een bepaald thema. En ik wist áls ik hulp wil, dan is het van die coach.
Het heeft me echt enorm geholpen en na één sessie was ik alweer een stuk wijzer. In de Zacht in je Kracht Club heb ik hierover een podcast gedeeld.
Als jij momenteel kampt met een burn-out: schroom dan niet om hulp te zoeken. Dit is niet zwak, het helpt je juist om sneller te kunnen herstellen. Gun jezelf dat.
8. Herstel kost tijd
Toen ik me voor het eerst had ziekgemeld, die maandag nadat ik in het weekend een paniekaanval had gehad, dacht ik echt dat ik na een paar weken weer op de werkvloer zou staan.
We weten inmiddels allemaal dat dat niet gebeurd is, want na mijn ziekmelding ben ik nooit meer teruggekeerd. (Oké, één keer, om te proberen. Maar dat liet meteen zien dat ik daar nog lang niet klaar voor was ;).
Zoals ik al schreef wist ik 1,5 jaar voordat ik een burn-out had al dat het foute boel was. Je kunt je dus voorstellen dat wanneer je al zo lang roofbouw pleegt op je lichaam, dit niet met een paar weekjes is opgelost.
Dit kan maanden, al dan niet jaren duren. Ik denk dat ik na 1,5 jaar zoetjes aan begon te merken dat het de goede kant op ging.
Belangrijk hierin is niet te veel en niet te snel willen (en da’s moeilijk als je altijd maar doorgaat, hoge eisen stelt en liever gister dan vandaag vooruitgang wil zien). Maar dit is zo enorm belangrijk. Geef jezelf de tijd om er weer bovenop te komen.
9. Ik zou nooit meer ‘de oude’ worden (en dat is maar goed ook)
“En? Voel je je alweer een beetje de oude?” Die vraag kent iedereen met een burn-out. Goed bedoeld, maar de oude ben ik nooit meer geworden en dat is maar goed ook.
Want als ik weer ‘de oude’ zou zijn, zou ik nog steeds geen hulp vragen, geen grenzen aangeven, anderen belangrijker maken dan mezelf en me overal verantwoordelijk voor voelen.
Ik denk dat ‘de oude worden’ niet het doel moet zijn. Een burn-out geeft je de kans om jezelf opnieuw te leren kennen en dingen eindelijk eens anders te gaan doen. Een burn-out is letterlijk een stop signaal van je lichaam. Een heftige, pijnlijke maar tegelijkertijd biedt het je een blanco blad. De kans om opnieuw te beginnen.
Grijp die kans ook echt met beide handen aan. Want als je streeft naar ‘de oude’ zul je binnen de kortste keren weer opnieuw over je grenzen gaan en jezelf overvragen.
Streef juist naar een nieuwe versie van jezelf. Een versie die wel grenzen aangeeft, hulp vraagt, zichzelf belangrijk maakt en doet wat ze nodig heeft. Dat is een veel mooier streven en het resultaat zal lonen. (Ik spreek uit ervaring ;).
Ik schreef er een post over op Instagram:
10. Energie gaat niet alleen om slapen en rusten
Via Instagram kreeg ik de vraag: “Hoe is het je gelukt tijdens je burn-out herstel je energie weer een beetje terug te krijgen en te herstellen?”. En wat ik hierin heb mogen leren, is dat het ervaren van energie lang niet altijd gaat om genoeg slapen en rusten. (En ook dat koffie je niet gaat redden ;).
Het heeft enorm lang geduurd voordat ik mijn energie weer een beetje op pijl had en wat hierin belangrijk is geweest, is dicht bij mezelf blijven en onderzoeken waar ik energie van krijg.
Want je overal verantwoordelijk voor voelen, moeten voldoen aan je eigen eisen, werken op een manier die niet bij je past, irritatie en frustratie voelen omdat anderen niet doen wat je van ze verwacht, gesprekken in je hoofd al 10 keer voeren voordat je ze daadwerkelijk voert. Dit zijn dingen die echt bakken met energie kosten.
Sure, een goede nachtrust en rustmomenten en diepe ontspanning overdag om je zenuwstelsel te kalmeren en je stressniveau te verlagen zijn enorm belangrijk.
Maar als het gaat om je energie, voel dan ook waar jouw energie lekt en onderzoek wat je energie geeft. (De 5 Daagse Grip op je Energie Challenge van het membership is hiervoor een fijne basis!).
Om even specifiek antwoord te geven hoe het mij is gelukt: ik denk vooral stapje bij beetje leren wie ik ben, wat ik echt diep van binnen wil en mijn leven indelen op een manier die bij mij past. Masker af, en echt terugkomen bij de authentieke versie van mezelf.
Voorkomen is beter dan genezen
Hoewel ik enorm veel geleerd heb van mijn burn-out, zou ik het absoluut niet aanraden om het zo ver te laten komen ;). Want ja, het is mega leerzaam maar ook heel zwaar, uitzichtloos, intens en met momenten heel erg verdrietig en moedeloos.
Zoals ik al deelde wist ik 1,5 jaar vóór ik thuis kwam te zitten al dat het niet goed ging. Als jij ook maar de kleinste signalen bij jezelf opmerkt (prikkelbaar, nog sneller moe, met buikpijn naar je werk etc.) neem dit dan echt serieus.
Voorkomen is altijd nog beter dan genezen. Dus probeer waar mogelijk aanpassingen te maken en in te spelen op jouw behoeften.
En als je nu in een burn-out zit: geef jezelf de tijd om te herstellen, wees lief voor jezelf en leg de lat zo laag dat je je been amper hoeft op te tillen om erover heen te komen. Echt.
Oh en nog een tip: Download mijn gratis eBook over het acceptatieproces. Net zoals bij fibromyalgie ga je ook bij een burn-out door een acceptatieproces. Altijd handig om te weten waar je doorheen gaat.
Wat heb jij geleerd van je burn-out? Deel jouw lessen in de reacties!
Deze blogs zijn ook interessant!
Begrijp hoe het acceptatieproces in elkaar steekt!
In dit gratis eBook leer je precies hoe de 6 fases van acceptatie eruit zien zodat jij het acceptatieproces leert begrijpen en daardoor méér grip krijgt op acceptatie.